Mastektomi

Mastektomi: Tanım, Türler, Nedenler ve Sonrası Süreç

Mastektomi, meme kanseri tedavisinde veya diğer tıbbi gereksinimler doğrultusunda yapılan, meme dokusunun cerrahi olarak tamamen ya da kısmi olarak çıkarılması işlemidir. Mastektomi, genellikle kanserli hücrelerin yayılmasını engellemek, kanserin yeniden nüks etmesini önlemek veya meme kanseri riski yüksek bireylerde profilaktik (koruyucu) bir önlem olarak gerçekleştirilir. Mastektomi, yalnızca meme kanserinin tedavisiyle değil, aynı zamanda genetik yatkınlıklar nedeniyle yüksek risk taşıyan kişilerde de uygulanabilir.

Mastektomi Nedir?

Mastektomi, memenin tamamının ya da bir kısmının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Mastektomi, farklı türlerde olabilir ve hangi türün uygulanacağı, kanserin evresi, memedeki tümörün tipi, hastanın genel sağlık durumu ve kişisel tercihleri gibi birçok faktöre bağlı olarak değişir.

Mastektomi Türleri

1. Radikal Mastektomi (Komple Mastektomi): Memenin tamamen çıkarılmasıdır. Ayrıca, çevresindeki lenf bezleri ve bazı kas dokuları da alınabilir. Bu tür mastektomi, genellikle kanserin daha ileri evrelerinde, hastalığın yayılması durumunda tercih edilir.
2. Total Mastektomi: Memenin tamamının çıkarılması ancak lenf bezlerinin veya kas dokularının korunmasıdır. Bu işlem, tümörün sadece memede sınırlı olduğu durumlarda uygulanır.
3. Subkutanöz Mastektomi (Sadece Meme Dokusunun Çıkarılması): Meme dokusunun tamamı çıkarılır, ancak derinin altındaki yapılar ve meme ucu korunur. Bu işlem, estetik kaygılar nedeniyle tercih edilebilir.
4. Koloktonal Mastektomi (Meme Ucu ve Areola Çıkartılması): Memenin tamamı çıkarılmadan sadece meme ucu ve areola kısmı alınır. Genellikle, kanserli tümörün bu bölgede yer aldığı ve hastalığın yayılmadığı durumlarda tercih edilir.
5. Proflaktik Mastektomi (Koruyucu Mastektomi): Yüksek risk taşıyan bireylerde, meme kanserini önlemek amacıyla sağlıklı memenin cerrahi olarak alınmasıdır. Genetik testler ve ailedeki kanser öyküsü bu tür bir operasyona karar verilmesinde etkili olabilir.
6. Mastektomi ve Rekonstrüksiyon (Meme Yeniden Yapılandırma): Mastektomi işleminden sonra, memenin şekli ve görünümü yeniden oluşturulabilir. Meme rekonstrüksiyonu, genellikle estetik bir işlem olarak yapılır ve hastanın psikolojik iyileşmesine yardımcı olabilir.

Mastektomi Neden Yapılır?

Mastektomi, genellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır:

• Meme Kanseri: Kanserli tümörün meme dokusundan çıkarılması için yapılır. Kanserin evresine göre, bu işlem tek başına ya da kemoterapi ve radyoterapi ile birlikte uygulanabilir.
• Kanserin Tekrar Etme Riski: Meme kanseri tedavi edildikten sonra, kanserin yeniden oluşması riski varsa, koruyucu bir önlem olarak yapılabilir.
• Genetik Yatkınlık: Ailede meme kanseri öyküsü olan veya BRCA1 ve BRCA2 gibi genetik mutasyon taşıyan bireylerde, meme kanserine yakalanma riski yüksek olduğunda, profilaktik mastektomi tercih edilebilir.
• Non-kanseröz Durumlar: Bazı durumlarda, benign (iyi huylu) meme hastalıkları tedavi edilmek üzere mastektomi gerektirebilir.

Mastektomi Sonrası İyileşme Süreci

Mastektomi sonrası iyileşme süreci, cerrahinin türüne, hastanın genel sağlık durumuna ve ek tedavi gereksinimlerine bağlı olarak değişir. Genellikle şu aşamalardan geçilir:

1. İlk İyileşme Dönemi: Ameliyat sonrası birkaç gün boyunca hastanede kalınabilir. Ameliyat bölgesinde ağrı, şişlik ve morluklar görülebilir. Doktorun önerdiği ağrı kesiciler ile bu semptomlar yönetilebilir.
2. Yara İyileşmesi: Ameliyat sonrası dikişlerin iyileşmesi birkaç hafta sürebilir. Yara izleri zamanla iyileşir, ancak tamamen kaybolmayabilir.
3. Lenf Dolaşımı: Özellikle lenf bezleri alınan hastalarda, kol bölgesinde şişlik ve lenfödem (lenf sıvısının birikmesi) gelişebilir. Fiziksel terapi ve özel tedavi yöntemleri ile bu durum yönetilebilir.
4. Psikolojik Destek: Mastektomi, kişinin bedensel ve psikolojik sağlığını etkileyebilir. Bu yüzden psikolojik destek ve danışmanlık alması, iyileşme sürecini destekleyebilir.

Mastektomi ve Rekonstrüksiyon (Meme Yeniden Yapılandırma)

Mastektomi sonrası, kişinin fiziksel görünümünü geri kazandırmak amacıyla meme rekonstrüksiyon operasyonu yapılabilir. Rekonstrüksiyon genellikle birkaç farklı yöntemle yapılabilir:

• Deri Altı Rekonstrüksiyon: Vücudun başka bir bölgesinden (örneğin karın, sırt veya uyluk) alınan doku kullanılarak yapılan rekonstrüksiyon.
• İmplant Rekonstrüksiyonu: Silikon implantlar kullanılarak meme şekli oluşturulur. Bu yöntem, genellikle daha az invazivdir.
• Doku Expansiyonu: İmplant yerleştirilmeden önce, meme bölgesinde doku genişletici cihazlar kullanılarak meme şekli oluşturulabilir.

Rekonstrüksiyon, mastektomi sonrası estetik ve psikolojik açıdan önemli bir adımdır ve bireylerin kendilerini yeniden rahat ve özgüvenli hissetmelerine yardımcı olabilir.

Mastektomi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Doktor Talimatlarına Uyulması: Ameliyat sonrası bakım talimatlarına uymak iyileşme sürecini hızlandırır ve komplikasyonları önler.
• Egzersiz ve Fiziksel Aktivite: Fiziksel aktivite ve kol hareketleri, iyileşme süreci sonunda tekrar başlamalı, ancak bunlar doktor onayıyla yapılmalıdır.
• Psikolojik Destek: Mastektomi sonrası, birçok hasta duygusal ve psikolojik zorluklarla karşılaşabilir. Psikolojik destek almak ve destek gruplarına katılmak faydalı olabilir.

Mastektomi, meme kanseri tedavisinde önemli bir cerrahi müdahaledir ve kanserin yayılmasını önlemek veya risk altında olan kişilere koruyucu bir tedavi sunmak amacıyla yapılır. Ameliyat sonrası iyileşme süreci, hasta tarafından dikkatle takip edilmeli ve psikolojik destek sağlanmalıdır. Ayrıca, meme rekonstrüksiyon seçenekleri ile bireylerin estetik açıdan kendilerini yeniden özgüvenli hissetmeleri sağlanabilir.

Mastektomi ile ilgili detaylı bilgi ve tedavi seçenekleri için doktorumuz Doç. Dr. Asım Uslu’dan destek alabilirsiniz. Ücretsiz online randevu için tıklayın.